11 bölgesel kaya mekanizması sempozyumu başladı

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) ve Türk Ulusal Kaya Mekaniği Derneği işbirliğinde düzenlenen ve bu yıl 11.’si gerçekleştirilen “Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu”, Korel Termal Otel’de düzenlenen açılış töreni ile başladı.
 

Açılış törenine Afyonkarahisar Valisi İrfan Balkanlıoğlu, Afyonkarahisar Belediye Başkanı Burhanettin Çoban, AKÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak, Türk Ulusal Kaya Mekaniği Derneği Başkanı Doç. Dr. Hasan Aydın Bilgin, 9 Eylül Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Halil Köse, Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Başkanı Hüsnü Serteser, Afyonkarahisar Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Hüseyin Şehitoğlu, Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Abdülkadir Konak ile birlikte farklı üniversitelerden çok sayıda akademisyen ile madencilik sektöründe faaliyet gösteren firmaların temsilcileri katıldı.

Sempozyum açılışında bir konuşma yapan 11. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu Yürütme Kurulu Başkanı AKÜ Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Şentürk, sempozyumda kaya mekaniği ile ilgilenen tüm kesimlerin bir araya getirilerek bilgi paylaşımının gerçekleşmesinin amaçlandığını söyledi.

Şentürk, “Kaya mekaniği konularında yapılan araştırmaların sunulması ve tartışılması, teknik ve bilimsel gelişmelerin kaya mekaniği toplumu arasında paylaşılması, kaya mekaniği konusunda çalışan araştırmacıları, mühendisleri, işletmecileri, firma temsilcilerini ve yönetici çevrelerini aynı platformda yakın bir iletişimin sağlanması amaçlanmıştır” dedi. Sempozyumda 52 adet bildiri sunulacağını kaydeden Şentürk, “Sempozyumda 6 adet çağrılı bildiri sunulacaktır ki bunun 2 adedi uluslararası bildiridir.

7 adedi uluslararası bildiri olmak üzere 38 adet bildiri sunumu yapılacaktır. 8 adet de poster sunumu yapılacaktır. Toplamda 52 adet bildiri sunulacaktır” diye konuştu.
 

6 sempozyum uluslararası nitelikte gerçekleşti

Şentürk’ün ardından söz alan Türk Ulusal Kaya Mekaniği Derneği Başkanı Doç. Dr. Hasan Aydın Bilgin, kaya mekaniğinin maden, jeoloji ve jeofizik mühendislerinden oluşan teknik bir topluluk olduğunu söyledi. Bilgin, “Kaya mekaniği, kayaların statik ya da durağan yükler altında hareketlerini ya da deformasyonlarını; deprem ve patlatma gibi dinamik yükler altındaki davranışlarını kestirmeye, muhtemel yenilme, dolaysızlık, dengesini kaybetme, devrilme, kayma ve göçme gibi olayları önlemeye yönelik çalışan maden, jeoloji ve jeofizik mühendislerinin oluşturduğu teknik bir topluluktur” dedi.

Dernek olarak kaya mekaniğini Anadolu’ya yaymayı amaçladıklarını da anlatan Bilgin, şöyle konuştu:
 

“Kaya Mekaniği Derneği olarak bütün çabamız kaya mekaniğini Anadolu’ya yaymak, insanların taş düştü, blok yuvarlandı veya tünel göçtü demelerini önleyerek, insan hayatını korumak ve aynı zamanda ülke kalkınmasına katkıda bulunmaktır.

Dernek olarak 11. sempozyumumuzu düzenliyoruz. İlk 5 tanesini ulusal düzeyde düzenlemiştik. Son 6’sını ise Japonya, Belçika veya Almanya gibi ülkelerden gelen misafirlerle uluslararası katılımla gerçekleştirdik. Bölgesel sempozyumları daha önce Zonguldak’ta, Isparta’da, Ankara’da, Konya’da ve Sivas’ta tertipledik.

10. sempozyumumuz ODTÜ ev sahipliğinde Ankara’da gerçekleştirdi. Bütün temennimiz insanlarımızın, mermer ocağında, tünelde, karayolu ya da demiryolu inşaatında çalışan herkesin kaya ile ya da bilim ile haşır neşir olmasını bir yaşam biçimi haline getirmesini sağlamaya katkı vermektir.”
 

Üniversitelerde yapılan çalışmalar rafta kalmamalı

9 Eylül Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Köse ise konuşmasında üniversitelerin eğitim, araştırma, bilgi yayma ve teknoloji üretme gibi çeşitli görevlerinin olduğunu söyledi. Üniversitelerde yapılan çalışmaların hiçbir zaman rafta kalmaması gerektiğini kaydeden Köse, “Bu araştırmalarla ürünlerine patent almalı, teknoloji üretmeli ve yeni ürün ortaya koymalıdırlar.

Eğer üniversiteler sanayi ile işbirliği yapmayı bilmezlerse kolay kolay bunları üretemezler” diye konuştu. Köse, Türkiye’nin 2013 yılındaki ihracatının 152 milyar dolar, ithalatının ise 240 milyar dolar olduğunu belirterek dış ticaret açığının en büyük kalemini enerjinin oluşturduğunu sözlerine ekledi.
 

Afyonkarahisar’ın da taşı toprağı altın hale gelmeye başladı

ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Serteser de “Afyonkarahisar-İzmir Hızlı Tren Projesi”nin ilk etabı olan Polatlı-Afyonkarahisar hattının yapımının devam ettiğini belirterek, “Kaya mekaniği bu tip önemli alt yapı projelerinde çok önemli bir dal. Dolayısıyla sempozyumun yapılacağı yer olarak Afyonkarahisar’ın seçilmiş olması hakikaten mutluluk verici” dedi.

Serteser ayrıca, hızlı tren projelerinin tümünün bitmesinin ardından Afyonkarahisar’ın iç turizmde 35 milyon nüfusa sahip bir bölgenin interlandı haline geleceğini belirtti.
 

Sempozyumun Afyon’da gerçekleşmesi AKÜ öğretim üyelerinin başarısı

AKÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak ise konuşmasında kaya mekaniği sempozyumunun Afyonkarahisar’da düzenlenmesinin AKÜ ev sahipliğinde düzenlenen “MERSEM 2012 ve 8. Uluslararası Doğaltaş ve Mermer Kongresi”nin AKÜ öğretim üyelerince başarı ile tamamlanmış olması ve bunun maden ve yerbilimciler camiası tarafından bilinmekte olmasının bir sonucu olduğunu söyledi.

Solak, “Üniversitemizin son dönemde yaptığı “MERSEM 2012, 8. Uluslararası Doğaltaş ve Mermer Kongresi”ni başarı ile tamamlamış olduğu maden ve yerbilimciler camiası tarafından bilinmektedir. Bu nedenle Afyon Kocatepe Üniversitesi öğretim üyelerinin başarısı, bu sempozyumun Afyonkarahisar’da yapılması önerisine öncülük etmiştir” dedi.
 

Solak, kaya mekaniği sempozyumlarının 1986 yılından bu zamana 2 yılda bir gerçekleştirildiğini belirterek şunları söyledi:
 

“Kaya Mekaniği Sempozyumları, 1986 tarihinden bu yana her 2 yılda bir düzenlenmektedir. Özgün araştırmalar ve yeni gelişmeler, teorik ve analitik çalışmalar, sayısal metotlar, kaya mekaniği uygulamaları ve testleri, jeoteknik ve arazi ölçümleri, jeofizik uygulamalar, şevler ve açık ocak işletmeciliği, taş ocakları, delme-patlatma ve yer sarsıntısı, deprem mekaniği, maden kuyuları, yeraltı boşlukları, baraj ve santral temelleri, petrol ve doğal gaz depoları, radyoaktif atık depoları, askeri teçhizat depoları, jeotermal enerji uygulamaları, petrol arama sondajları, yer araştırmaları, kentsel alanlardaki kaya mekaniği gibi çalışmalar sempozyumda işlenen konular arasında yer almaktadır.”
 

Sempozyumun Afyonkarahisar’da gerçekleşmesine ilişkin ise Solak, “Organizasyonun ilimizde gerçekleşmesinin sebebi ise, tarihi kaya yapılarının bulunduğu Dağlık Frigya Bölgesine (Afyonkarahisar-Eskişehir-Kütahya) yakın olması, Ankara-İzmir arasında yapılacak olan hızlı tren projesinin inşa edilecek olması, çok fazla tünelin olması, ayrıca yeni yapılacak otoyolun Afyonkarahisar ve Dağlık Frigya bölgesinin yakınından geçecek olmasıdır. Bu nedenle ‘11. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu’nun Afyonkarahisar’da düzenlenmesinden büyük mutluluk duymaktayım” ifadelerini kullandı.
 

İnsanoğlunun kaya ile mücadelesi devam ediyor

Sempozyumun açılışında son olarak söz alan Afyonkarahisar Valisi İrfan Balkanlıoğlu ise insanoğlunun kaya ile mücadelesinin uzun çağlar boyunca devam ettiğini belirtti. Balkanlıoğlu, “İnsanoğlunun bugüne kadar kaya ile mücadelesi devam etmektedir. Mesela volkanik yapılı kayalardan günümüzde halen cam üretilmektedir.

Bunun yanında kireç üretimi yapılmaktadır. Silis esaslı kayadan kum yapıp inşaatlarda kullanırsak değeri biraz artar, cam yaparsak biraz daha artar, bu camdan gözlük yaparsak daha çok değer kazanır, ama yarı iletken olursa bu kayanın değeri en üst değere ulaşmış olur. Buna benzer çabalar halen devam etmektedir” dedi. Balkanlıoğlu Afyonkarahisar’ın madencilik konusunda önemli bir şehir olduğunu belirterek şunları söyledi:
 

“Afyonkarahisar ekmeğini taştan, kayadan çıkaran bir ildir. 4 bin yıldan bu yana üretimlerini sürdüren mermer ocaklarımız var. Roma’dan Fas’a kadar dünyanın hemen her yerinde Afyonkarahisar’dan çıkarılan mermerden yapılmış eserlere rastlamak mümkündür. İlimizde 400’ün üzerinde mermer işletmesi ve bir o kadar da mermer ocağı bulunmaktadır.

Özellikle Afyon Beyazı adlı mermerimiz dünyaca ünlü ve çok özel bir mermerdir. Daha önce teknolojinin yaygın olmadığı dönemlerde taşlar çıkartılırken tahribat ve kayıp çok imiş. Ama şimdi neredeyse peynir keser gibi hiç zayiat vermeden mermerler çıkartılıyor. Bu da bilimi yakalama, uğraşma ve paylaşma meselesidir. Bu anlamda da madenle uğraşan mühendislerimizin ve bilim adamlarımızın önemi artmaktadır.”

Açılış konuşmalarının ardından sempozyumun birinci oturumu Cemil Kara ve Taylan Demir’in sunduğu “Ankara/Polatlı-Afyonkarahisar Yüksek Hızlı Tren Projesi” adlı bildiri ile devam etti. Bildiride yapımı süren hızlı tren projesi hakkında bilgiler veren Kara ve Taylan şunları ifade ettiler:

“Ankara-İzmir hızlı tren projesi çift hatta sinyalli olarak tasarlanmıştır. Proje planlanırken günde karşılıklı 8 sefer yapılması ön görülmüş, bu hesaplamayla günde 6 bin 704 yolcu yılda 2,5 milyon yolcu taşıması öngörülmüştür. Projenin Afyonkarahisar Uşak gibi Ege’nin büyük illerindeki turizme ve üniversitelere çok ciddi gelişmelere katkı sağlayacağı aşikârdır.

Projenin ilk etabı olan Polatlı-Afyonkarahisar hattının tamamlanması ile birlikte Ankara-Afyonkarahisar arası seyahat süresinin 1,5 saate indirilmesi öngörülmektedir. Polatlı-Afyonkarahisar proje uzunluğu 167 kilometredir. Proje hızı ise saatte 250 kilometredir. Güzergâh üzerinde Sakarya, Emirdağ, Bayat, İscehisar ve Afyonkarahisar istasyonları bulunmaktadır.

167 km’lik projede toplam 49 milyon metreküp kazı hacmi, 16 milyon 500 metreküp, toplam uzunluğu 460 metre olan 2 adet aç-kapa tüneli, toplam uzunluğu 7 bin 505 metre olan 8 adet delme tünel bulunmaktadır. 6 bin 236 metre uzunluğunda 16 adet viyadüğümüz bulunmaktadır. Ayrıca 16 adet köprü, 29 adet üst geçit, 88 adet alt geçit bulunmaktadır.”

Kara ve Demir’in sunumunun ardından Dr. Hanifi Çopur ve Dr. Turgay Onargan’ın oturum başkanlığında yürütülen birinci oturum Dr. C. Okay Aksoy tarafından “Deformasyona İzin Vermeyen Tahkimat Sisteminin Temeli” sunumu ile sona erdi. Sempozyumun Dr. Hasan Gerçek ve Dr. M. Kemal Gökay oturum başkanlığında gerçekleştirilen ikinci oturumunda ise Dr. Ömer Aydan tarafından “Kaya Mekaniği ve Kaya Mühendisliğinin Gelecekteki İlerlemeleri” ve Dr. Michael Alber ve Dr. Ahmet Özarslan tarafından “Strata Control Problems In Longwall Mining: Case Examples” bildirileri sunuldu.
 

Sempozyumun birinci günü Dr. Seyfi Kulaksız ve Dr. Reşat Ulusay oturum başkanlığında Dr. İbrahim Kocabaş’ın sunduğu “Klasik Kaya Mekaniğinin Yeni Ufku: Petrol Kaya Mekaniği” ve Dr. Ahmet Yıldız’ın sunduğu “Afyonkarahisar İlinin Türkiye Jeotermal Enerji Potansiyelindeki Konumu Üzerine Güncel Veriler” sunumu ile sona erdi. “11. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu”, 9 Mayıs 2014 tarihinde düzenlenecek sosyal programla sona erecek.
 

Sempozyum katılımcıları, kaya mekaniği ve madencilik sektöründe faaliyet gösteren firmaların açtıkları standları da 3 gün süreyle ziyaret etme imkânı bulacaklar.