Önceki Dönem Orman ve Su İşleri Bakanı, İklim Değişikliği ve Kuraklıkla Mücadele Araştırma Komisyonu Başkanı, Prof. Dr. Veysel Eroğlu,Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi?nin ev sahipliğinde düzenlenen, 6. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Çalıştayı?nda bir konuşma yaptı.
"Eroğlu yaptığı konuşmada;
Öncelikle böyle güzel bir günde sizlerle birlikte olmaktan duyduğum mutluluğu ifade etmek isterim.
Bu güzel programı tertip eden Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesine ve değerli Rektörüne teşekkür ediyorum. İşbirliği desteklerinden dolayı Ankara Üniversitesi ve Ege Üniversitesine ve değerli Rektörlerine teşekkürlerimi sunuyorum. Daha önce 5 farklı Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Çalıştayına ev sahipliği yapan Afyonkarahisar, 6. Çalıştaya da ev sahipliği yapmaktadır. Bu seneki çalıştayın ana teması ?Tıbbi Bitkilerde Hammaddeden Sağlık ve Ticarete Dönüşüm? dür. Çalıştayın hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.
Değerli Misafirler;
Bir akademisyen ve uzun yıllar çok sayıda ulusal ve uluslararası kongre, konferans, çalıştay gibi ilmi toplantılara katılan ve tertip eden birisi olarak bu toplantıların çok faydalı olduğunu ifade etmek istiyorum. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler konusunda da ülkemizde çalışmalar yapan çok kıymetli ilim insanlarımız var. Bu sebeple tertip edilen çalıştayın neticelerinin, hem sektör adına, hem de ülkemiz adına çok faydalı olacağından eminim.
Değerli Misafirler;
Tıbbi ve aromatik bitkilere geçmeden önce ülkemizde gerçekleştirdiğimiz ormancılık faaliyetlerinden kısaca bahsetmek istiyorum.
Çünkü tıbbi ve aromatik bitkilerin büyük çoğunluğuna ormanlarımız ev sahipliği yapıyor. Orman Varlığımız 1,9 milyon hektar arttı
2002: 20,8 milyon hektar 2021: 22,7 milyon hektar Ülke yüz ölçümünün %29,2?si orman Ağaç Serveti %30 Arttı 2002: 1,2 milyar m3
2021: 1,6 milyar m3 Son 18 yılda 5,5 milyon hektar alanda çalışma yaparak, 5,1 milyar adet fidan diktik.
Fidan Üretimini 4,5 Kata Çıkarttık 1992-2002 ort.: 75 milyon adet 2021 yılı: 350 milyon adet Bal ve Şehir Ormanları 641 adet bal ormanı kurduk,
Bal üretiminde Çin?den sonra ikinci sıraya yükseldik. 136 adet şehir ormanı kurduk. 38 Adet Eylem Planı Hazırladık Ceviz, Badem, Sakız gibi 38 eylem planı hazırladık 5000 Köye 5000 Orman Projesi Bu proje ile 5.400 gelir getirici köy ormanı tesis ettik.Ceviz, badem, kestane gibi türler dikilmektedir 3 yıl bakımı orman teşkilatına ait 49 yıllığına kura ile verilmektedir.
Kaybedilen Toprak Miktarı Azaldı 1970?li Yıllarda: 500 milyon ton 2021: 154 milyon tonTıbbi ve Aromatik Bitkilerin Önemi Tıbbi ve aromatik bitkiler; Hastalıkların önlenmesi, Hastalıkların iyileştirilmesi, Geleneksel ve modern tıpta, Parfümeri ve kozmetikte, Sanayide sıkça kullanılmaktadır. Aslında ülkelerin cari açığının en önemli kalemi petrol ve enerji gibi görülse de ilaç sektörü de büyük bir cari açık oluşmasına sebep olmaktadır. Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi dönemi ile birlikte bu durumu daha iyi anladık. Peki bu durumda dışarıdan ithal edilen ilaçlar ne kadar sağlıklıdır. Bir ilaç, bir hastalığa deva olurken, o ilacın prospektüsüne baktığımızda bir sayfa yan etkisinden bahsediliyor. İlaçlar elbette gereklidir ama ilaç daha çok hastalıktan sonra kullanılır. Bizim hastalıkların önlenmesi için bu bitkilere daha fazla ihtiyacımız vardır.
Eskiden dedelerimiz, ninelerimiz bu bitkileri kullanırlardı. Ama birileri çıkıp bu bitkileri ?koca karı ilacı? diye tanımlayarak basitleştirmeye çalıştılar. Biliyorsunuz daha önce bizim sağlıklı tereyağımız varken birileri margarini hayatımıza soktu. Ama şimdi toplumumuz bu gerçeği anladı ve tekrar tereyağına dönüş yaptı. Ben inanıyorum ki bu bitkiler de daha çok kullanılmaya başlanacak. TBMM çatısı altında bir Araştırma Komisyonu kurulması son derece isabetli olmuştur. Zengin Bir Biyoçeşitliliğe Sahibiz Ülkemiz çok zengin bir biyoçeşitliliğe sahiptir. Biyoçeşitliliğimizin büyük bölümü ormanlardadır. Bitki çeşitliliğimiz Kıta Avrupası kadardır.Avrupa?da: 12.000 bitki türü var Türkiye?de: 11.500 bitki türü var 3.650?si endemik 1.700?ü tıbbi özellik göstermekte, 500?ü ise tıbbi ve aromatik özellik göstermektedir. Dünya üzerindeki tıbbi bitkilerin takriben %6?sı ülkemizde bulunmaktadır.
Nuh?un Gemisi Ulusal Biyolojik Veri Tabanını Kurduk 1.746.000 adet endemik türün veri girişi sağlandı İlk veriyi ben girdim, Eber Sarısını Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Dünyadaki Önemi Dünya?da ki piyasa değeri 115 milyar $ Çin, Hindistan, ABD ve Almanya bu alanda ileri. Halen Dünyada 2000, Avrupa?da ise 500 tıbbi bitkinin ticareti yapılmaktadır. Bizim bu pastadan daha fazla pay almamız gerekmektedir. Ülkemizin sahip olduğu bitki türlerinin tıbbi ve aromatik maksatlı kullanıma konu edilme oranı %3?tür. Dünyada önde gelen tıbbi ve aromatik bitki üreticisi ülkelerin bitki tür sayıları ile kullanıma konu edilme oranları ortalaması ise
%12,5?tir. Odun Dışı Orman Ürünlerinin Üretimi 2002 yılında : 31.000 ton 2020 yılında : 825.000 ton 2021 yılı hedefi : 925.000 ton
2023 yılı hedefi : 1.200.000 ton İhracata baktığımızda 2020 yılı : 1 milyar 350 milyon $
Dünya defne ihtiyacının %90?ı, Kekik ihtiyacının ise %60?ı ülkemizden karşılanmaktadır. Bununla birlikte çam fıstığı, tabii mantarlar, adaçayı önemli gelir kaydettiğimiz ürünler arasındadır. Yapılan Çalıştaylar Ülkemizde tıbbi ve aromatik bitkileri ilk defa Afyonkarahisar?da
biz gündeme getirdik. Afyonkarahisar; Akdeniz, Ege ve Sibirya iklim bölgesinin kesişim noktasında olması sebebiyle çok zengin bir biyoçeşitliliğe sahiptir. İlimizde 350 civarında endemik bitki türü bulunmaktadır.
2012 yılında Afyonkarahisar Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezini kurduk.Müdürlüğümüz, ülkemizde yayılış gösteren her türlü tıbbi ve aromatik bitkinin tanıtımını yapmak, ekonomiye kazandırılmasına yönelik adımlar atmak, gıda kozmetik ilaç gibi farklı sektörlere hizmet edecek şekilde ilmi çalışmalar yapmaktadır. Merkezde 2019 yılında bitki kurutma ve işleme tesisi de hizmete alınmıştır. Tesiste Orman Genel Müdürlüğü marka adı olarak kullanılmakta olup, toplamda 24 çeşit bitki çayı, 6 çeşit bitki yağının ve yabanıl meyve sirkesinin üretimi yapılmaktadır. Bölgemize has endemik bir çeşit olan Afyon Dağ Çayı (Sideritis Akmanii) satış listesinin nadir çeşitlerden biridir. Şuanda PTT ile yapılan anlaşma ile bu merkezden bitkisel çaylar, bitkisel yağlar ve bitki fidanı olmak üzere 3 ayrı kategoride 24 tabii bitkinin PTT kargo ile online satışı yapılmaktadır.
Üniversitemiz ve OGM arasında protokol yapılarak önemli bir adım atıldı. Bu konuda ilmi kongre ve sempozyumlar tertip ettik. Kocatepe Üniversitesi önceki rektörü Prof. Dr. Sayın Mustafa Solak?ın bu konuda büyük gayretleri oldu. Şimdi ise AFSÜ rektörümüz Prof. Dr. Sayın Nurullah Okumuş bu konuda büyük gayret gösteriyor. AFSÜ bünyesinde tıbbi ve aromatik bitkiler bölümü kuruldu. OGM ve AKÜ?nün katkılarıyla; 2015, 2016 ve 2017 yıllarında 3 defa çalıştay düzenlendi. Mayıs 2017?de Konya?da Necmettin Erbakan Üniversitesi ve OGM birlikte
1. Uluslararası Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Kongresini düzenledi.
2018 yılında Konya?da Sağlık Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı 1. Uluslararası Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Kongresini düzenledi. 19 Eylül 2019 tarihinde Afyon Sağlık Bilimleri Üniversitesinin ev sahipliğinde yeni bir çalıştay tertip edildi. 13-17 Kasım 2019?da KKTC?de 6. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Dünya Kongresi düzenlendi. Yapılan bütün bu ilmi çalışmaların yanında Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitemiz somut adımlar atarak, işi tatbike dökmek ve araştırmalar yapmak için OGM ile anlaşma yapmıştır. Saraydüzü Ağaçlandırma Sahasında belirlenen 100 dekarlık alanın arazi çalışmaları tamamlanarak dikim çalışmaları yapılmıştır. Bu alana bölgeye uyum sağlayacak katma değeri yüksek ağaçsı ve otsu bitkiler dikilmiştir.
Netice ve Kapanış 6. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Çalıştayında farklı oturumlar tertip edilecektir. Bunlar; ?Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Üretim Süreçleri? ?Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Sağlık ve İlaç Süreçleri? ?Tıbbi ve Aromatik Bitkilerde Ticarileşme Süreçleri? Ayrıca 7 konu başlığı altında çalışma gruplarının değerlendirmeleri olacaktır. Çalıştayda ?Türkiye?nin Tıbbi ve Aromatik Bitkileri Sergisi? etkinliği de olacaktır. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Borsası kurulması ile alakalı toplantılar da tertip edilecektir. Bu önemli çalıştayın hayırlara vesile olmasını diliyorum. Bu çalıştayı tertip eden Sağlık Bilimleri Üniversitemize ve katkı sağlayan Ege Üniversitesi ile Ankara Üniversitesine teşekkür ediyorum. Çalışmalarıyla katkı sağlayacak bütün katılımcılara şimdiden teşekkür ediyorum. Emeği geçen herkese tebrik ediyorum. Kalın sağlıcakla."
