İtalyan basını: Türkiye, Ortadoğulu otokrasi modellerine doğru sürükleniyor.
Esma Çakır / Roma, (DHA)- Türkiye’de pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine ilişkin referandum, İtalya basınında da geniş yer buldu.
Ekonomi ağırlıklı Il Sole 24 Ore gazetesinde Türkiye uzmanı muhabir Alberto Negri imzasıyla yayımlanan haberde, “Erdoğan kazandı, ama ikna olmadı. Türkiye, Ortadoğu’nun yörüngesine girdi” başlığı kullanıldı.
Negri, kabul edilen anayasa değişikliğiyle seçilecek olan başkana tam güç verileceğini, bunun Türkiye’yi, Atlantik İttifakı ve Avrupa’dan uzaklaştırarak, daha fazla Ortadoğulu otokrasi modellerine doğru sürükleyeceğini iddia etti.
Alberto Negri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve partisinin, referandum kampanya sürecinde TV’lerde yüzde 90 oranında yer alması ve OHAL’de “hayır” cephesindeki partilerin mitinglerini en aza indirmesine rağmen “yetersiz” bir sonuç elde ettiklerini de savundu.
Türkiye’nin neredeyse yarısının referandumda “hayır” dediğinin altını çizen Negri, “Ancak Erdoğan’ı durdurmak için yetmeyecektir ve o, 2034’e kadar koltukta kalmaya talip olabilir” ifadesini kullandığı haberde “Türkiye’nin jeopolitik ekseni Doğu’ya kaydı ve ABD’nin Suriye’ye yönelik bombardımanları bile onun pusulasını Batı’ya döndürmeye yetmeyecek” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Avrupa’dan “tiksindiğini” iddia eden Negri, ancak onsuz da yapamayacağını ekleyerek, “Yurtdışına ticaretin yaklaşık yüzde 50’si Avrupa’yla, ülkedeki yabancı sermayenin yüzde 70’i Avrupalı” şeklinde bir hatırlatmada bulundu.
AVRUPA ŞİMDİ BİR İKİLEMLE KARŞI KARŞIYA
Il Fatto Quotidiano gazetesi ise, “Türkiye, başkanlık reformuna hile ve suçlamalar arasında ‰ 51’le evet dedi” ifadelerini kullandı.
La Repubblica gazetesi de, ortalama yüzde 60 “evet” oylarının çıktığı yurtdışındaki oyların Erdoğan’ın başarısına büyük katkı yaptığını yazdı ve yurtdışındaki Türklerin oylarının, bu referandumun sonucunu etkileyen unsur olduğunu kaydetti.
Corriere della Sera, bıçak sırtında referandumdan “evet” sonucu çıktığını belirterek, “Bu, ağızda acı tat bırakan bir zafer oldu” ifadesini kullandı.
İRAN’DAN REFERANDUM AÇIKLAMASI: SAYGI DUYARIZ
Türkiye’deki referandum sonucunu değerlendiren İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Kasımi, “Türkiye halkının çoğunluğunun kabul ettiği her şeye saygı duyarız” diye konuştu.
Basın toplantısında konuşan Behram Kasımi, 16 Nisan’da yapılan ve `evet` ile sonuçlanan anayasa değişikliği halkoylaması için “Bu Türkiye’nin iç meselesi. Bize düşen Türk halkının verdiği karara saygı duymak” ifadelerini kullandı.
İranlı sözcü, referandum sonucunun Ankara’nın bölge politikasını nasıl etkileyeceği sorusuna karşılık, “Bunu bekleyip göreceğiz. Bu konuda acele etmemeliyiz” yorumunda bulundu.
İRAN BASININDA REFERANDUM SONUCU: İKİYE BÖLÜNMÜŞ CUMHURİYET
İran basını, Türkiye’deki referandum sonuçlarına ilişkin yayımladığı haberlerde ağırlıklı olarak "evet"in "çok küçük farkla" kazandığıne dikkat çekildi ve ülke genelinde "ikiye bölünme" yaşandığı ileri sürüldü.
Muhafazakârlara yakın Vatan-i Emruz gazetesi, birinci sayfasından verdiği haberinde, seçim sonuçları "İkiye bölünmüş Cumhuriyet" olarak verildi.
Kanun gazetesi de Türkiye`deki referandum sonuçlarına ilişkin olarak, "Çekişmeli geçen referandumda Türk halkı Erdoğan’ın planına evet dedi" diye yazdı.
Şehrvend gazetesi, Türkiye’deki referanduma ilişkin "Atatürk’ün tarihsel sonu" başlığına yer verirken, Horasan gazetesi, evetin "Kıl payı kazandı"ğı vurgulandı.
Ülkedeki diğer gazeteler referandum sonucuna ilişkin şu başlıklara yer verdi:
- Cumhuri İslami gazetesi: Erdoğan’ın düşük zaferi
- Cevan gazetesi: Erdoğan’ın 2029’a kadar tek başına yürümesine izin verildi
- Farheekhtegan: Türkiye’den Erdoğan’a evet oyu
- İtimad gazetesi: Türk halkından Erdoğan’a düşük evet
- İran gazetesi: Türk halkı anayasa değişikliğine evet dedi
- Mardomsalari gazetesi: Osmanlı bıçağıyla demokrasinin çöküşü.
THE GUARDİAN: ERDOĞAN TÜRKİYE’DE YENİ GÜCÜNÜ İLAN EDERKEN TEKRAR SAYIM ÇAĞRISI YAPILDI
Türkiye`nin parlamenter sistemden "Cumhurbaşkanlığı sistemine" geçişini öngören anayasa değişikliği yapılan halk oylamasında kabul edildi.
İngiltere medyası, yüzde 51 "evet" çıkan Cumhuriyet tarihinin en kritik referandumunun sonucunu manşetlere taşıdı.
The Guardian, "Erdoğan Türkiye’de yeni gücünü ilan ederken tekrar sayım çağrısı yapıldı" başlığı atarken, ellerinde "Evet" yazılı dövizler taşıyan vatandaşların meydanlarda çekilmiş fotoğraflarıyla verdiği haberde anayasa değişikliğinin, Türkiye`nin "demokrasiden otokrasiye geçmesi" kararının "Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana meydana gelen en köklü değişiklik" olduğuna ve çok az bir farkla kabul edildiğine dikkat çekti.
Gazete, Yüksek Seçim Kurulu`nun (YSK) mühürsüz oyların geçerli sayılması yönündeki kararının muhalefet tarafından tepkilere neden olduğunu vurgulayan gazete, CHP ve HDP’nin oyların yaklaşık üçte ikisinin yeniden sayılmasını istediğini yazdı.
Haberde "Evet" oylarının yüzde 51.3 ve "Hayır" oylarının ise yüzde 48.7 olduğu ifade edildi.
Independent, "Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, gücünü artırmak için oy kullandı" başlığını manşete taşıdı.
Gazete Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oyunu kullanırken çekilmiş fotoğrafıyla duyurduğu haberde, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın güçleri toplayacak seçimde zafer ilan ettiğini yazdı.
SKY News kanalı gece boyunca seçim sonuçlarını son dakika olarak geçerken, sabah haberlerinde de sonuçları ilk haber olarak duyurdu.
Bu sonuçla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın büyük bir güç kazandığını söyleyen SKY News televizyonu, sonucun Erdoğan’ın 2029 yılına kadar iktidarda kalması anlamına geldiğini vurguladı.
SKY News ayrıca iki ana muhalefet partisinin sonuca itiraz ettiğini duyurdu. Yüksek Seçim Kurulu`nun (YSK) mühürsüz oyların geçerli sayılması yönündeki kararı muhalefet kanadında tepkilere neden olduğunu CHP ve HDP oyların yaklaşık üçte ikisinin yeniden sayılmasını istediğini ifade ederek, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’unun açıklamalarına yer verdi.
The Financial Times gazetesi de, "Yeni Güç için Erdoğan zafer ilan etti" başlığı ile duyurduğu haberde seçimde "Evet" oylarının çok az farkla öne geçtiğini vurguladı.
Gazete, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan`ın desteklediği "Evet" kampanyasının referandumu kazanmasına karşın tahmin edilen daha düşük bir oy aldığına dikkat çekerken, Türkiye`de referanduma götürülen yeni anayasa maddelerinin cumhurbaşkanına büyük bir politik dokunulmazlık sağladığı belirtildi.
UKRAYNA`DAN REFERANDUM YORUMLARI: BEKLENEN FARK OLMADI
Türkiye`deki anayasa değişikliği referandumu Ukrayna basınında da geniş yer buldu. Ukrayna’dan bazı kanal ve ajanslar, muhabirlerini İstanbul’a göndererek referandumu izledi.
"Türkiye’de referandumun sonuçları protesto ediliyor" başlığını kullanan TSN ajansı, İstanbul’da tencere ve tavalarla yapılan gösterilerin görüntü ve fotoğraflarını paylaştı.
Referandumun, "Erdoğan’ın zaferi" anlamına geldiği, ancak beklenildiği kadar farklı bir sonuç olmadığı yorumunu yapan ajans, "Böylece Recep Tayyip Erdoğan 2029 yılına kadar cumhurbaşkanı olma imkanına sahip olacak" ifadesinde bulundu.
Segodnya gazetesi sonuçları, "Türkiye’de halk Erdoğan için oy verdi" başlığıyla duyurdu.
"Erdoğan, sonuçların kesinleşmesini beklemeden zaferini ilan etti" başlığını atan Unian ajansı, "Referanduma katılanların yarısından azı başkanlık sistemine karşı oy verdi" diye yazdı.
"Erdoğan zaferini ilan etti ve idam cezasından bahsetti" başlığını kullanan Komsomolskaya Pravda gazetesinin Ukrayna baskısı, "Erdoğan’ın İstanbul’daki konuşmasının ardından referandumun sonuçları protesto edilmeye başlandı. İstanbul’un bazı semtlerinde halk tencere ve tavalarla protestoda bulundu" diye yazdı.
DANİMARKA BAŞBAKANI: DEMOKRASİNİN KISITLANMASI İÇİN DEMOKRASİNİN KULLANILMASI GARİP
Danimarka Başbakanı Lars Løkke Rasmussen Türkiye’de anayasa değişikliğine yol açan refarandum sonuçlarına ilişkin görüşlerini açıkladı.
Başbakanı Lars Løkke Rasmussen Twitter mesajında, "Demokrasiyi kısıtlamak için demokrasinin kullanılması garip. Bir çok hakkı etkilemiyor ama Türkiye’de yeni yönetim biçimi konusunda oldukça endişeliyim" dedi.
TÜRKİYE`DEKİ REFERANDUMUN RUS BASININA YANSIMASI
Türkiye’de gerçekleştirilen halk oylaması Rus basınında geniş yer buldu. Birçok Rus basın yayın organı halk oylaması sonucu okuyucularına sıcağı sıcağına şu başlıklar ile duyurdu:
- Rossiyskaya Gazeta: Erdoğan sistemi değiştiriyor
Türkiye`de tarihi referandum sona erdi. Uzmanlar, bu referandumun Türk politikasında ve yönetim sisteminde köklü değişikliklere neden olacağını belirtiyorlar.
- RBK: Türkiye Anayasayı değiştiriyor: Erdoğan`ın referandumunun sonuçları
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, oylardaki az bir üstünlükle kendi yetkilerini genişletme hakkını elde etti.
- Life.ru: Türkler anayasada değişiklik yapılmasından yana oy kullandılar
Türkiye`de düzenlenen referandumda anayasada değişiklikler yapılmasını isteyenler galip geldi. "Evet" ve "Hayır" arasındaki fark çok düşük.
- Ria Novosti: Erdoğan, Türkiye Başbakanı`nı tebrik etti
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, referandumun ardından Türkiye Başbakanı Binali Yıldırım`ı tebrik etti. Aynı zamanda Erdoğan`ın MHP lideri Devlet Bahçeli`yi de aradığı belirtildi.
- Tass Ajansı: Aliyev, Erdoğan`ı tebrik etti
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan`ı referandumun olumlu sonucu nedeniyle tebrik etti. Telefon görüşmesinde Erdoğan Aliyev`e desteği nedeniyle teşekkür etti. Ayrıca iki lider Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dostluk ilişkilerinin tüm alanlarda gelişmeye devam edeceğini belirttiler.
- İnterfaks: Erdoğan referandumun ardından kendisini destekleyenleri tebrik etti
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, referandumda kendisini destekleyenlere teşekkür etti. Ayrıca Erdoğan, anayasadaki değişiklikleri destekleyen parti temsilcilerini de tebrik etti.
- Regnum: Zafer: Erdoğan destekçilerini tebrik etti
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kendisini destekleyenleri tebrik etti ve bu seçimin ülkenin yararına olmasını ümit ettiğini bildirdi.
İSVEÇ BASINI: REFERANDUM SONRASI TOPLUMDA AYRIŞMA ARTABİLİR
Türkiye’de dün gerçekleştirilen refarandum sonuçlarını birinci sayfalarında manşetten duyuran İsveç gazeteleri evet cephesinin çok az farkla kazandığını duyurarak oylama sonuçları sonrasında "toplumda ayrışmanın artabileceği" ortak değerlendirmesinde bulundular.
İsveç’in en büyük gazetelerinden Dagens Nyheter ‘‘Başkan Erdoğan galip ilan edildi’’ başlığını kullandığı haberinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Huber Köşkü önünde toplanan halka yaptığı konuşmada söylediği ‘’Tek vatan, tek devlet. Bundan daha güzel bir şey olabilir mi?" sözlerini öne çıkardı.
Dagens Nyheter gazetesinin haberlerinde oylama sonuçları ile ilgili yapılan değerlendirmelerde ‘‘AB üyelik görüşmelerinin kapısı kapanmasa da, AB üyeliği kapısı kapandı’’ yorumu yapıldı.
Seçim sandıklarının açılmasından sonra sayım sonuçlarını internet sayfasından canlı olarak duyuran İsveç televizyon kanalı SVT, ‘‘Erdoğan’a güçlü iktidar için evet’’ başlığı kullanılarak politik yorumcuların ‘‘ayrışma artacak’’ değerlendirmeleri alt haberde duyuruldu.DHA
