Çiniyi Anadolu'ya Selçuklular getirdi

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Erdal Akar konferans salonunda Çini Sanatçısı Esen Mermer tarafından “Selçuklu Çiniciliği” konferansı verildi.

AKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü tarafından düzenlenen konferansta, Çini’nin ne olduğunu açıklayan Mermer, “Çini, duvarları kaplayıp süslemek için kullanılan bir yüzü sırlı geleneksel motiflerle bezeli pişmiş levhalardır” dedi.

Çini’nin yapım aşamalarından bahseden Mermer, “Çininin yapım aşamaları, hamuru oluşturma, desenleme, sırlama, fırında pişirme diye adlandırıyoruz. Öncelikle hamuru oluştururuz. Oluşturulacak hamurun yüzde 80’i kuvarstır, yüzde 10 kil kalan yüzde 10’u da cam tozu oluşturur.

Bu malzemeler karıştırılarak hamur haline getirilir. Kalıplarla şekil verilerek kurutulur. Astarlama yapıldıktan sonra tekrar kurutulur. Astar, hamurla aynı yapıdadır. 930 derecede pişirilir. Fırın kapağı açılmada soğumaya bırakılır” diye konuştu. Desenleme bölümünde ise eskiz kağıdına desenleri çizdiklerini ifade eden Mermer, “Çizilen desen,  iğne yardımıyla deliniyor. Kömür tozu ile desenin objeye çıkması sağlanıyor. Sırın esası ise erimiş kumdur.

Şeffaf ve renkli sır olmak üzere ikiye ayrılır. Sırlanan çiniler fırınlanır. Sırlanan çiniler eriyince objenin üzeri saydam bir tabaka kaplar. Bu en son elde ettiğimiz görüntüdür. Sırlanan çiniler 940-950 derece arasında pişirilir. Soğutmayı yavaş yaparız, aksi takdirde sır çatlakları oluşur” ifadelerini kullandı.

Çiniyi Anadolu’ya Selçuklular getirdi

Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu Devletlerinin tarih boyunca hiç silinmeyecek bilim ve sanat eserleri bıraktıklarını ifade eden Mermer, şunları söyledi:

“Çini’yi Anadolu’ya Selçuklular getirmiştir. Büyük Selçukluların devamı olarak sanatı devam ettirmişlerdir. Büyük Selçuklularda sanat, Karahanlı sanatının kurduğu esaslar üzerine gelişmiştir. Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu Devletleri tarih boyunca hiç silinmeyecek bilim ve sanat eserleri bırakmıştır.

Yaklaşık bin yıl önce kalıcı izler bırakmış eserler bugün dahi insanları hayranlığa sevk edecek kadar büyük sanat ve estetik abidesidir. Eserlerinde, mozaik çini tekniği, sır altı boyama, renkli sır tekniği ve perdah tekniği kullanmışlardır.”

Konferansa,  AKÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Yaramış, AKÜ öğretim elemanları ve öğrenciler katıldı.