Gözden kaçırmayın
Helikopterler çarpıştı 6 şehitAneztezi ve reanimasyon uzman doktor Turgut Üre
Değerli okurlar bundan öyle her hafta sizleri bilgilendirmek için uzmanı olduğumuz alanla ilgili bilgiler vereceğiz. Bu hafta genel aneztezi konusunda ön bilgileri sizlerle paylaşmak istiyoruz. Anestezi sözcüğü eski Yunanca?dan alınmıştır. İlk kez yunan filozof Dioscorides tarafından kullanılmıştır.
An olumsuzluk eki Estezi, duyu, his kelimelerinden birleşmesinden meydana gelmiştir.
Anestezi, duyusuzluk, hissizlik anlamına gelir. Genel Anestezi: Vital fonksiyonlarda bir değişiklik olmadan
? Geçici bilinç kaybı
? Refleks aktivitede azalma ve
? Kas gevşemesi ile karakterizedir.
Tarihçe: Kitabe ve mitolojik kaynaklardan öğrenildiğine göre, anestezik ilaç ve yöntemlerin kullanımı çok eski çağlarda başlamıştır. Cerrahi işlemler için Çinliler, Hint Keneviri (Cannabis indica) kullanıyorlar ve preoperatif olarak da mandroga bitkisini (belladon alkaloidi, adam otu) kullanmayı öneriyorlardı. Kullanılan bu bitkilere ek olarak, hastanın şuurunun kaybolması için birçok garip fizik yöntemler kullanılmıştır. Asurlular, sünnet edilecek çocukların boğazını sıkarak asfiksi yaratıyor ve şuurun kaybolmasına yol açarak, İtalyanlar ise 17. yy sonlarına kadar odun bir balyozla kafaya vurarak şuursuzluk yaratıyorlar ve böylece işlemi gerçekleştirmişlerdir.
Tıp Tanrısı Aesculepius?un (M.Ö. 2000) ameliyat yapılacak hastalarda Nepentes denilen bitkiden yaptığı bir karışımı uyguladığı rivayet edilir. Mısırlıların doku üzerine uygulanan basıdan yararlandıkları ve böylece uyuşukluk sağladıkları bildirilmiştir. Prehistorik dönemde insanlar acı ve ağrıyı dindirmek için bazı içgüdüsel davranışlarda bulunuyorlardı.
? Ağrıyan ve yaralanan organlarını, dere ve göllerin suyuna daldırmak ? Güneşte kızdırılmış taş parçası ile bastırmak gibi Truvalı Helen?in şarabın içine Mandroga (Belladona özelliğine sahip) koyduğu yazılmıştır.
Yunan tarihçi Herodotus, Scyntians halkının keyif ve uyku verici olarak Kendir=Kemp, Esrar otu=Cannabis İndica kokladıklarından söz etmiştir. M.S. 165?te Fizikçi ve filozof Galen, diş çekmek için Pire Otu (Pyrethin kökü) ve kuvvetli sirke kullanmıştır. M.S. 13.yy?da Hugo De Lucca ağrılı girişim gereken hastalara uyku sağlamak için;
? Opium
? Orman sarmaşığı
? Mandroga yapraklarının suyu ile bir karışım hazırlamış, bu karışımı bir saat kaynatmış ve sonra bir süngere emdirerek ameliyat edilecek kişinin burun deliklerine tutarak koklatmış ve uyutmuştur. Uyandırmak için sirkeye batırılmış başka bir sünger koklatmıştır. Bu yöntem üç yüzyıl süre ile uygulama alanı bulmuştur. Bu yapılan işleme spongia somnifera=uyutucu sünger denmiştir. 14-16. yy?lerde işkence edilecek mahkûmlara gardiyanlar tarafından ağrıyı azaltıcı narkotik bileşikler verilmesi gelenek haline gelmiştir.
16. yy?de Avrupa?da kilise papazları acıyı hafifletmek için alkol buharından faydalanmışlardır. Napolyon ordusunun baş cerrahı Dominique Jean Larry, Eylou savaşları sonrası soğutma anestezisi fikrini ortaya atmıştır. 1700?lü yılların sonlarına doğru kimya ve fizik alanında keşifler başlamıştır. Örneğin, Joseph Priestley
? 1842?de Crawford W.Long eteri kullanmayı başlattı.
? 30 Eylül 1846?da W.T.Green Morton birçok gözlemci doktorun ve bilim adamlarının Önünde eter kullanarak bir hastayı uyuttu.
? 1847?de Londra?lı John Snow ilk anestezi uzmanı unvanını aldı ve kloroform ile uzun yıllar anestezi verdi. John Snow, İngiltere kraliçesi Victoria?nın 7.doğumunda (oğlu Leopold) kloroform ile anestezi vererek versiyon yapılmasını sağladı. Bu durum Narcose a la Reine=Kraliçe narkozu olarak klasik kitaplara geçti. Son yıllarda Xenon üzerinde de çalışmalar yapılmaktadır. Haftaya buluşmak üzere kendiniz çok iyi bakın..
Yorumlar
Yorum Yap