Ülkede zam yağmuru devam ediyor

Benzin, akaryakıt, LPG, elektrik gibi alanlara gelen zamlarla ekim ayını kapatan Türkiye, kasım ayına da zam yağmuruyla giriş yaptı. 1 Kasım sabahına art arda zam haberleriyle uyanan yurttaşlar, ekim ayının 11 gününü de zam haberleriyle geçirdi.

Cumhuriyet'e konuşan ekonomi yazarı Erdal Sağlam, "Merkez Bankası’nın mevcut politikası devam ettiği sürece, içeride yüksek oranlı zamların devam etmesi kaçınılmaz" dedi. Uluslararası fiyatlar ve dolar/TL kurundaki artışlar nedeniyle başlayan 'zam yağmuru' devam ediyor. Ekim ayını art arda gelen zamlarla bitiren Türkiye, kasım ayına da zam haberleriyle başladı.

Merkez Bankası'nın faiz kararı ve büyükelçi krizinin de etkisiyle Türk lirasının değer kaybetmesi sonrası yükselen döviz kurları, özellikle doğal gaz ve yakıt fiyatlarını etkiledi. Ekim ayında en çok benzin, LPG ve doğal gaz zam kararlarından nasibini aldı. 1 Ekim'de benzine 29 kuruş, LPG'ye 71 kuruş, doğal gaza ise (sanayi ve elektrik tüketimi amaçlı) yüzde 15 zam geldi. 71 kuruş zamlanan LPG'ye 20 Ekim'de 20 kuruş daha zam gelmişti.

Benzinin litresine de 25 Ekim’de 44 kuruş, 26 Ekim’de 28 kuruş zam gelmiş, daha sonra 28 Ekim’de dolar kurundaki geri çekilmeyle birlikte 25 kuruşluk indirim kararı alınmıştı.Motorinin pompa fiyatı 9-19 Ekim döneminde toplamda 87 kuruş zamlanmıştı. Peki ekim ayında nelere, ne kadar zam geldi? İşte yurttaşın cebini doğrudan etkileyen zam kararları...

1 EKİM
Benzine 29 kuruş, LPG'ye 71 kuruş zam geldi. Aynı gün doğal gaz ise (sanayi ve elektirik tüketimi amaçlı) yüzde 15 zamlandı.

2 EKİM

Yurt içi aramalarda azami ücret 7 kuruş zamlandı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) internet sitesinde yer alan karara göre, mobil şebekelerden yapılan yurtiçi aramalarda azami ücret 80,64 kuruştan 87,53 kuruşa yükselmiş oldu.

3 EKİM
Sigaraya, paket başına ortalama 1 lira zam yapıldı. Türkiye Tekel Bayiler Başkanı Özgür Aybaş'ın paylaştığı listeye göre 16 TL olan sigaralar, 17, 17 TL olan sigaralar 18, 18 TL olan sigaralar 19 lira oldu.

6 EKİM
Benzine 35 kuruş, gaz yağına 70 kuruş, motorine ise 41 kuruş  zam geldi. 

Buna göre 7,35 liradan satılan 95 oktan kurşunsuz benzin 7,84 lira, 7,50 liradan satılan 98 oktan kurşunsuz benzin 7,99 lira oldu. 6,81 liradan satılan Euro Dizel 7,30 lira olurken; 6,57 liradan satılan gaz yağı ise 7,27 lira oldu

15 EKİM
Benzine bu kez 17 kuruş zam geldi. Benzinin litre fiyatı yaklaşık olarak İstanbul’da 7,78’den 7,95’e, Ankara’da 7,84’ten 8,01’e, İzmir’de 7,85’ten 8,02 liraya yükseldi. Motorin ise 41 kuruş zamlandı. 

19 EKİM
15 Ekim'de 41 kuruş zamlanan motorin, 19 Ekim'de ise 23 kuruş zamlandı. Motorinin litresi İstanbul ‘da 7,96 liradan 8,19 liraya, Ankara’da 7,99’dan 8,22 liraya, İzmir’de 8,01’den 8,24 liraya yükselmiş oldu.

20 EKİM
71 kuruş zamlanan LPG'ye 20 Ekim'de 20 kuruş daha zam geldi. Zam kararının ardından otogazın litre satış fiyatı İstanbul’da ortalama 5,95 liradan 6,17 liraya, Ankara’da 6,03 liradan 6,25 liraya, İzmir’de ise 6,05 liradan 6,27 liraya yükseldi.

25 EKİM
Fiyat artışından en çok nasibini alan ürünlerden olan benzin, 25 Ekim'de 44 kuruş daha zamlandı. Buna göre benzinin litre satış fiyatı İstanbul’da ortalama 7,92 liradan 8,36 liraya, Ankara’da 8,03 liradan 8,47 liraya, İzmir’de ise 8,03 liradan 8,47 liraya yükseldi. 

26 EKİM
Benzinin fiyatı iki günde ikinci kez arttı ve 28 kuruş daha zamlandı. Bunun ardından benzinin fiyatı, İstanbul’da 8,39 liradan 8,67 liraya, İzmir’de 8,47 liradan 8,75 liraya çıkmış oldu.

28 EKİM
Ekmeğe zam yapmaya hazırlanan fırıncıların İstanbul Valiliği ve İstanbul Ticaret Odası'na başvurusu sonrası bir zam da ekmeğe geldi. İstanbul'da ekmek yüzde 25 zamlandı. İstanbul'da ekmek artık 2 buçuk liraya satılıyor.

31 EKİM
Ekim ayının son günü ise; elektrik üreten santrallerin kullandığı doğal gaza yüzde 47, sanayide kullanılan doğal gaza yüzde 48 zam geldi. Sanayi aboneleri için geçerli olacak tarife 3 bin 500 lira, elektrik üretim santrallerinin kullandığı bin metreküp doğal gaz 4 bin lira olmuş oldu.

'ARTIŞ DEVAM EDECEK'

Ardı arkası kesilmeyen zam yağmuruna ilişkin Cumhuriyet’e açıklamalarda bulunan gazetemiz yazarı Erdal Sağlam, “Gıda ve petrol fiyatları başta olmak üzere, küresel fiyat artışlarının devam ettiğini görüyoruz. Kuraklık ve artan talep nedeniyle gıdadaki artışın devam etmesi bekleniyor” dedi.

'BRENT PETROLDE VARİL FİYATI 120 DOLARI GÖREBİLİR'

Bunun yanında petrol fiyatlarındaki artış beklentisinin de sürdüğünü ifade eden Sağlam, “Şu anda brent petrolde 85 dolar olan varil fiyatının yıl sonunda 100 dolara, 2022 Haziran’ında 120 dolara kadar çıkacağı yolunda beklentiler oluşmaya başladı. Merkez Bankası faiz indirimlerine gerekçe oluşturmak için ‘küresel fiyat artışlarının geçici olduğunu’ savunuyor ama en azından gelecek yıl ortasına kadar yüksek küresel fiyatların devam edeceği beklentisi hakim” diye konuştu.

'TCMB’NİN MEVCUT POLİTİKASI SÜRERSE ZAMLAR KAÇINILMAZ’

‘Hem küresel fiyatlardaki yüksek seyir, hem de kurlarda görülen hızlı artışın devam etmesi, içeride sanayici ve yurttaşı “katmerli zamlarla” zor durumda bırakıyor. Merkez Bankası’nın mevcut politikası devam ettiği sürece, içeride yüksek oranlı zamların devam etmesi kaçınılmaz. Küresel fiyatlar istikrar kazansa bile, kurlardaki istikrarsızlık nedeniyle bizdeki zamların devam edeceğini söyleyebiliriz. Ekim’de başlayan zam furyasının yılın geri kalan bölümü ve gelecek yıl da süreceğini söylemek yanlış olmaz.