Gözden kaçırmayın

2025 yılı için Asgari ücret ne kadar olacak ?2025 yılı için Asgari ücret ne kadar olacak ?

Et piyasasını düzenlemekle görevli Et ve Süt Kurumu`nun binlerce ton et ithal etmesine rağmen fiyatları düşürememesi tartışmaya yol açtı.


Sayıştay`a göre kurumun, son bir yılda bozulan fiyat mekanizmasına müdahalesi yetersiz kaldı. 2014-2015 döneminde et fiyatında yüzde 45`ten fazla artış oldu.


Türk halkı, dünyanın en pahalı etini yemeye devam ediyor. Sürekli artan ve 40 lirayı aşan kırmızı et fiyatları, ithalat kapısının açılmasına rağmen bir türlü düşmüyor. Piyasayı düzenlemekle görevli Et ve Süt Kurumu`nun (ESK), binlerce ton et ithal etmesine rağmen fiyatları aşağı çekememesi, etkisini de tartışmaya açtı.


Sektör temsilcileri ve müşteriler tarafından sık sık piyasada yeterince etkin olamamakla eleştirilen ESK`nin fiyatlara müdahalede yetersiz kaldığını Sayıştay da teyit etti. ESK, yükselen fiyatları durdurmak yerine askeriyenin et ihtiyacını karşılayan bir kuruma döndü. Sayıştay`ın “ESK 2014” denetim raporunda, kurumun mevcut haliyle piyasayı düzenlemekten uzak olduğu, Et piyasasında yüzde 45`lere varan fiyat artışları yaşanmasına rağmen bu süreçte etkin bir şekilde yer almadığı belirtiliyor.

Piyasaya müdehalesi yetersiz

ESK`ye, 2013 yılında adı değiştirilerek piyasada üretici ve müşteri aleyhine bozulan dengenin sağlanması, et ürünleri piyasasında düzenleme ve destekleme, rekabet şartlarının tesisi, kamu yararını gözetme ve besicilere destek olma gibi görevler verildi. İktisadi devlet teşekkülü olarak yapılandırılan ESK`ye, piyasaya müdahale yetkisi de verildi ancak kurum, bu görevlerini yerine getiremiyor.



Son yıllarda kırmızı et piyasasında müşteri aleyhine bozulan fiyat dengesine, olumlu yönde bir katkı yapamadı. Yükselen fiyatlar karşısında etkisiz kaldı. Sayıştay`a göre ESK`nin, son bir yılda bozulan fiyat dengesinde olumlu yönde hiçbir katkı ve müdahalesi olmadı.


ESK, mevcut yapısıyla görevlerini yerine getirmekten uzak. Sayıştay, ESK`nin piyasada etkisiz kaldığını, Ocak 2014-Haziran 2015 arasındaki et ürünleri fiyatlarını inceleyerek ortaya koydu. Buna göre ESK satış fiyatları baz alındığında, belirtilen tarihler arasında kıyma fiyatlarında yüzde 45,4 artış oldu.


Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) fiyatları baz alındığında ise kıyma fiyatı yüzde 40 arttı. Kuşbaşı et ise aynı dönemde ESK satış fiyatlarına göre yüzde 32,2, TEPGE fiyatları baz alındığında ise yüzde 38,5 zamlandı. Sayıştay raporunda, ESK`nin fiyat artışları karşısında etkisiz olduğuyla ilgili, “TÜİK verilerine göre 2014 yılında TÜFE oranının yıllık bazda yüzde 8,17 arttığı göz önünde bulundurulduğunda, et fiyatlarında yüzde 45`lere varan artışların çok yüksek olduğu görülmektedir.


Bu süreçte ESK`nin, tüketici aleyhine bozulan dengenin sağlanması noktasında hiçbir şekilde görev almadığı görülmektedir.” tespitlerine yer verdi.


ESK, 2014 yılı sektör raporu verilerine göre faaliyetlerini yoğunlaş-tırdığı büyükbaş kesim ve kırmızı et üretiminde yaklaşık yüzde 2,8`lik bir piyasa payına sahip. Son beş yıl dikkate alındığında, piyasada payı devamlı azalıyor. ESK`nin 2010 yılında yüzde 4,9 olan pazar payı 2011`de yüzde 3,2, 2012`de yüzde 3,3, 2013`te yüzde 2,7 oldu.

KENDİ ET İHTİYACINI BİLE KARŞILAYAMIYOR

ESK, piyasaya müdahale aracı olarak daha çok satış ve franchising mağazalarını kullanıyor ancak buralarda satılan ürünlerde devamlı eksiklikler oluyor. Raporda, “Kurum, kendi satış mağazaları ile franchising mağazalarının et ürünleri ve şarküteri ürünleri taleplerini karşılayamamaktadır.


Dolayısıyla mevcut durum itibarıyla ESK`nin, tüketici aleyhine bozulan fiyat dengesini sağlaması ve ana statüde verilebilecek görevleri yerine getirmesi mümkün görülmemektedir.” deniyor.